Niksar kalesinde yer alan danismentli beyliğinin başkenti niksarda yer alan ve Anadolu'nun ilk medresesi olan Yağıbasan Medresesi... Geniş bir restorasyondan geçmiş olduğu gorulen medresede sanki restorasyon çok abartılmış gibi geldi. Önceki halini bilmediğimden restorasyonun bu kadar çok yapilsina da bir şey diyemem ancak fazlaca tarihten kopmuş. Medrese cafeye dönüşmüş içerisi müzeye çevrilebilirdi. Manzarası çok iyi. Kaleye çıkış zorlu ancak medresenin ve kalenin dibine kadar cikabiliyorsunuz. Girişler ücretsiz. Necmettin Yağıbasanin da türbesi var.
Yağıbasan Medresesi, Dânişmendliler Beyliği döneminde Tokat'ta ve Niksar'da inşa edilen medreselerden birisidir. Türkler tarafından Anadolu'da inşa edilen ilk medrese olarak bilinmektedir. Aynı isimdeki diğer medrese, Yağıbasan Medresesi'dir. Yağıbasan medresesi günümüze sadece duvar kalıntılarıyla ulaşabilmiştir.Keske bu kadar değerli ve önemli yapıya daha fazla özen gösterilse çok da iyi korunmuyor içine oturma yerleri sandalye masalar konulmuş zaten etrafında cafeler ve oturma yerleri var içine neden yapıya zarar verebilecek birşeye izin verilmiş anlam veremedim bı duvarlari kalmış zamanla bu gidişle onlarda korunamadigi için yok olup gidecek yazikk.
Medreseye diyecek sözüm yok, ustalarına Allah rahmet eylesin. Fakat medresenin icindeki derslikleri, odaları masa sandalye kanepe tarzı abuk subuk eski eşyalarla doldurmuşlar ve millet içine girip sigara içiyor oturuyor ya da ne yaptığı belli değil. Ayrica kapiları kırılmış bakimsiz kalmış. Turbenin içi toz içinde uzun zamandir temizlenmedigi belli. O ortam o doğa o tarih heba edilmiş yazık. Ecdadin kemikleri sızlıyordur. Türbenin yanindaki çay bahcesinde de bangır bangır müzik çalması da cabası.
Danişmentli Beyliği’nin hüküm sürdüğü tarihlerde, anadoluda inşa edilen ilk medreselerden olup 12.yy’da kullanıma açılmıştır. Hemen yanında türbesi bulunan Nizâmettin Yağıbasan tarafından yaptırılmıştır. Ufak bir otopark mevcuttur. Lokasyona gidiş bellir bir noktadan sonra genelde dik rampalar ve dar sokaklardan sağlanmaktadır. Yan taraftan Niksar Kalesi ziyaret edilebilir.
Tarihi mekanların bu kadar bakımsız olması, mekanın tarihi ile ilgili bilgilerin olmaması ne kadar vahim bir durum
