Türkiye Vagon Sanayii A.Ş TUVASAŞ

Hikayemiz

Ülkemizde 1866 yılında başlayan demiryolu ulaşımı, tamamı ithal, bakım-onarımları da dışa bağımlı olarak sürdürülen araçlarla yapılmıştır. Bu durum demiryolu işletmeciliğinde sürekli sorun ve kesintilere yol açmış, maliyetleri yükseltmiştir. TÜVASAŞ’ın ilk tesisleri bu sorunların yok edilmesi amacı ile 25 Ekim 1951 tarihinde “Vagon Tamir Atölyesi” adıyla faaliyete geçirilmiştir.

1961 yılından itibaren Adapazarı Demiryolu Fabrikasına (ADF) dönüştürülen kuruluşta, 1962 yılında ilk vagon üretilmiştir.

1971 yılında başlanan ihracat çalışmaları neticesinde, Pakistan ve Bangladeş’e toplam 77 vagon ihraç edilmiştir.

1975 yılında “Adapazarı Vagon Sanayi Müessesesi” (ADVAS) adını alan tesislerde uluslararası standartlarda RIC tipi yolcu vagonlarının üretimine geçilmiştir.

1976 yılından itibaren Alstom firmasının lisansı ile elektrikli banliyö dizileri üretimine başlanmış ve toplam 75 dizi (225 adet) üretilerek, TCDD’ye teslim edilmiştir.

Bugünkü statüsünü 1985 yılında kazanan Türkiye Vagon Sanayi Anonim Şirketi (TÜVASAŞ), yolcu vagonları ve elektrikli dizi imalatlarının yanı sıra, araştırma geliştirme faaliyetleri ve mühendislik hizmetleri konularında da atılımlar yapılarak, yeni projelere yoğunluk verilmiştir.

1990’lı yıllarda üretilen projeler olgunlaştırılmış ve tasarımı TÜVASAŞ’a ait Ray Otobüsleri, RIC-Z tipi yeni lüks vagon ve TVS 2000 klimalı lüks vagon projeleri tamamlanmış, 1994 yılında da imalatlarına başlanmıştır.

1995 yılında hafif raylı taşımacılıkta kullanılan araçların üretimi için, alt yapı çalışmalarına hız verilmiştir.

1998 yılında tecrübeli uzman, mühendis ve kalifiye işçi kadrosu ile vagon üretim ve onarımı konularında kaliteli hizmetler sunmaya başlayan TÜVASAŞ, TVS 2000 tipi lüks yataklı vagon imalatını da başarı ile tamamlamıştır.

TÜVASAŞ, 17 Ağustos 1999 Marmara Depremi’nde çok büyük maddi hasara uğramıştır. Üretim kabiliyetini kaybeden kuruluşun atölyeleri ve alt yapısı kullanılamaz hale gelmiş, onarım ve üretim tamamen durmuştur.

2000 yılı Nisan ayından itibaren enkaz kaldırma çalışmalarına başlanmış ve TÜVASAŞ personelinin büyük gayretleri ile kısa sürede, yeniden imalat ve onarım faaliyetlerine başlanmıştır.

2001 yılında, SIEMENS ile yapılan işbirliği çerçevesinde, Bursa Büyükşehir Belediyesinin Hafif Raylı Taşıt filosunun 38 aracının montaj ve işletmeye alma çalışmaları, TÜVASAŞ tesislerinde gerçekleştirilmiştir.

2002 yılından itibaren de eski tip vagonların modüler anlayışla, günümüz çizgilerinde modern görünüşe ve konfora ulaştırılmaları amacıyla M-Serisi (M10 pulman, M70 yemekli ve M80 personel bölmeli) modernizasyon vagonu projeleri gerçekleştirilmiştir.

2003–2009 döneminde katma değeri yüksek, bilgi ve teknoloji yoğun yarı mamul ve ekipmanlar yerlileştirilerek, %90 yerlilik oranıyla yolcu vagonu üretilmeye başlanmıştır.

TÜVASAŞ’ta son yıllarda yurtdışına vagon ihracatı çalışmalarına hız verilmiş, Irak Demiryolları için 2005 yılında imalatına başlanan jeneratör vagonlar, 28 Mayıs 2006 tarihinde teslim edilmiştir. Böylece TÜVASAŞ, 35 yıl aradan sonra ihracat yapma yeteneği olan bir şirket hüviyetini yeniden kazanmıştır.

2008 yılında, tüm işletme faaliyetlerini bilgisayar ortamında izlemeyi ve kontrolü sağlayan kurumsal kaynak planlaması (ERP) uygulamasına geçilmiştir.

2008 ve 2009 yıllarında, İstanbul Büyükşehir Belediyesinin Taksim–Yenikapı arasında işleteceği 84 adet (28 set) metro aracı ile TCDD’nin 75 adet (25 set) elektrikli tren seti (banliyö) araçlarının Güney Kore Hyundai/Rotem firması ile ortak üretim çerçevesinde imalatı yapılmıştır.

2007 yılında Kamu kurumları araştırma projelerini destekleme programı kapsamında, TÜBİTAK tarafından kabul edilen “Yolcu Vagonlarının Statik ve Dinamik Yükler Altında İncelenmesi” konulu proje, yolcu vagonlarının bilgisayar ortamında gerilme analizi, yüksek hızda çarpışma ve yol şartlarında konfor testleri raporlama işlemlerini mümkün kılmıştır. Ayrıca 2009 yılından itibaren statik test stantı ile ürünler üzerinde test yapılmaktadır.

2010 yılında Avrupa demiryollarında kullanılacak çok gerilimli enerji besleme ünitesi imal edilerek, yol şartlarında denemeleri yapılmıştır. (UIC gerilimli konvertör)

2010 yılında Sakarya Üniversitesi, Uludağ Üniversitesi ve TÜVASAŞ işbirliği ile raylı taşıtların klima sistemlerinin test edileceği Klimatik Test Tüneli yapımı başlatılmış ve bu uygulama TÜBİTAK’a sunulmuştur.

2010 yılında üretimine başlanan Dizel Tren Set (DMU) araçları projesi, 12 adeti 3'lü, 12 adeti ise 4'lü olmak üzere toplam 84 araçtan oluşmaktadır. Bu araçların 2012 yılı sonuna kadar üretiminin tamamlanarak TCDD’ye teslim edilmesi planlanmıştır.

2010 yılında Hyundai/Rotem firması ile ortak üretim çerçevesinde Marmaray Projesi için 275 aracın imalatı, sözleşmeye uygun olarak tesislerimizde yapılmaya başlanmıştır.

TÜVASAŞ 79.197 m2’si kapalı alan olmak üzere toplam 359.073 m2 alan içinde yıllık 65 vagon imalat ve 500 vagon onarım kapasitesine sahip bulunmaktadır.

Hem sermayedarı, hem de tek müşterisi konumunda olan TCDD için, 2010 yılı sonuna kadar 1.784 yolcu vagonu imalatı ile 35.274 adet yolcu vagonu bakım, onarım, revizyon ve modernizasyonu yapmış olan TÜVASAŞ, ülkemizi raylı taşıtlar alanında dışa bağımlı olmaktan çıkarmanın yanında milli ekonomimize de önemli miktarda katkı sağlamaktadır.