Özel Surp Haç Tıbrevank Ermeni Lisesi

Hikayemiz

Tarihçe

Üsküdar’da Surp Haç Kilisesi’ne bağlı olarak 1678 yılında dini eğitim vermek üzere bir okul açılır. 1718'de Patrik IX.Hovhannes Golod tarafından dersliklere çevrilen okul, 1770 yılına kadar varlığını aynı şekilde sürdürür. 1770’li yıllarda bu okul genişletilerek Ruhban Okuluna dönüştürülür. Tıbradun ve İskolya (Ruhban evi ve okulu) adıyla bilinen Surp Haç Okulu 1932'ye kadar faaliyetine devam eder.1932 yılına gelindiğinde okul eğitim hayatına son verir. Ekmekçibaşı Sokak'taki Surp Haç Ermeni Kilisesi’ne bağlı, Selami Ali Mahallesi 56.pafta 154 ada 1 parseldeki bu okul binası 19322den 1950’li yıllara kadar Surp Haç Kilisesi Vakfı tarafından yönetilir.

1950’li yıllara gelindiğinde Türkiye Ermenileri Patriği olarak seçilip İstanbul’a gelen müteveffa Başepiskopos Karekin Haçaduryan Sırpazan, hayalindeki ''Tıbrevankı''nı yeniden hayata geçirebilmek için Surp Haç Okulu’nun (Tıbradun ve İskolya) eski binasını onarır, yanındaki Üsküdar/Selami Ali Mahallesi/Ekmekçibaşı Sok/56 pafta/154 Ada/2 parseldeki arsayı da satın alarak buraya yeni bir okul binası yapar ve 1953 yılında yatılı okul olacak şekilde hizmete hazır hale getirir. Ermeni Patrikhanesi'nce 1953'te İstanbul Valiliğine müracaat edilerek orta,lise ve üç yıllık teoloji bölümünü kapsayan “Surp Haç Tıbrevank Ermeni Ruhban Okulu” ismi ile okul açma talebinde bulunulur. Girişim, 625 sayılı Özel Öğretim Kurumları Kanununa göre yürürlükte olan “Mekteb-i Hususiye Talimatnamesi” gereğince okul açma talebine, Milli Eğitim Bakanlığı’ndan izin almış olur. Böylece, 1953'te vücut bulan bu okul, Armaş Tıbrevank’ın anısı, İskolya Tıbradun’un yeniden hayat bulan şekli olarak Türkiye Ermeni toplumunun hizmetine sunulur.

Bu arada 1953 yılında Milli Eğitim Bakanlığı izniyle öğretime başlayan okul için 1954 'te“Surp Haç Tıbrevank Ermeni Ruhban Okulu Vakfı” oluşturulur ve bu vakıf İstanbul Valiliğince kabul ve işlem görmeye başlar. Milli Eğitim Bakanlığınca okul açma izni alan Surp Haç Tıbrevank Ermeni Ruhban Okulu Vakfı, İstanbul Valiliği izniyle 1953'ten sonra Ermeni toplumunun oluşturduğu “Ermeni Malları Müşterek İdare Komitesi”, patrikliğin müşterek idaresiyle diğer vakıflar gibi idare edilmeye başlar. Yine İstanbul Valiliği Hukuk İşleri Müdürlüğünce düzenlenen Üsküdar Surp Haç Tıbrevank Ruhban Mektebi Mütevellisinin, Vakıflar Kanununca hükmi şahsiyete haiz olduğu ve hükmi şahsiyetince taşınmaz edinebileceği belgelenir ve 1960 yılına kadar diğer vakıflar gibi yönetilir. 1961'de “Ermeni Malları Müşterek İdaresi Komitesi” lağvedildiğinden Kadıköy Asliye Hukuk Hakimliği’nin 07.08.1961 tarih ve E:1961/104 K:1963/48 sayılı kararı ile İstanbul Valiliğince adı geçen lise yönetimi cemaat vakfı olarak kabul ve işlem görmeye başlar. Başlangıçta orta, lise ve teoloji bölümüyle devam eden okul 1967'de İstanbul Milli Eğitim Müdürlüğü tarafından “öğrenci eksikliğinden” tam faaliyet gösteremediği gerekçesiyle teoloji bölümü kapatıldıktan sonra orta ve lise kısmıyla eğitimine devam eder. 1969 yılında ruhban okullarının laik sistemle çelişik olduğunu ileri süren Milli Eğitim Bakanlığı’nın baskısıyla “Özel Surp Haç Ermeni Lisesi” adını alarak azınlık okulu statüsüne geçer ve eğitimine ortaokul ve lise düzeyinde devam eder.