Termal Hamam, Kaplıca, Ilıca, Türk Hamamı, Şifalı Su, Havza
1936 yılında TC Yüksek Ziraat Enstitüsü tarafından görevlendirilerek Havza’ya gelen Prof. Dr. Kerim Ömer ÇAĞLAR buradaki kaplıca suları ile ilgili bir dizi bilimsel tahliller yapmış,Havza Kaplıcaları’nın şifa özelliklerini içeriğindeki etkili maddeler bakımından değerlendirerek şu tespiti yapmıştır.
“..Havza kaplıca suyu:
1.Arsenikli
2.Çelikli
3.Silisli
4.Bikarbonatlı
5.Radyoaktif bir kaplıca suyu olup aşağıdaki hastalıkların tedavisinde şifalı olduğu anlaşılmıştır.
Arseneğin etkisi: Havza Kaplıcalarının suyunun terkibindeki Arsenik miktarı HA504 halinde litrede 0.00008742 gramdır.Her ne kadar bu oran pek az gibi görünmekteyse de bunu dünyada Arsenikli olarak tanımlanan diğer kaplıcalarla karşılaştırdığımız zaman tipik arsenikli bir su olduğu anlaşılır.
Bütün Arsenikli kaplıcalar gibi Havza Kaplıcaları da:
- Her çeşit kan (Fakrütdem) hastalıklarında
- Cilt hastalıklarında
- Sinir hastalıklarında
- Taht-ı Tegaddi de
- Sıtma tedavisinde ve
- Bütün hastalıkların nekahet devrelerinde şifalı olma özelliğinden başarı ile yararlanılabilecek sular arasındadır.
Çeliğin etkisi: Havza Kaplıca sularının bir diğer özelliği “Çelikli Su”lar sınıfına girmesidir.Bir kaplıca suyunun litresinde en aşağı 0.01 gram demir emlahı bulunuyorsa buna “iyi çelikli bir su” adı verilir.Havza’da bu miktar Fe (HCO3)2 hesabı ile litrede 0.0150384 gramdır.
Dolayısı ile Havza Kaplıca suları çelikli sular sınıfında olduğundan benzeri çelikli sular gibi:
- Kloroz tedavisinde
- Beden zafiyetlerinde
- Kadın Hastalıklarında (Kısırlık,Adet düzensizlikleri ve menopoza bağlı düzensizliklerde)
- Psikolojik rahatsızlıkların tedavisinde
- Adale ağrılarının giderilmesinde
- Sindirim bozukluklarının tedavisinde
- Dalak şişliğinde
- Kronik Bronşit tedavisinde şifa etkisi kanıtlanmış sulardan biridir.
Silisin etkisi :Havza Kaplıca suları silisli bir su olup,litresinde 0.05192 gram H2SiO3 vardır. Silisli sular içilerek kullanılır.Bu özelliği Havza Kaplıcasının banyo yapmanın yanı sıra içmek suretiyle de şifalı olduğunu ortaya koyan özelliklerinden biridir.
Havza Kaplıcasının Silisli bir su olma özelliği:
- Yaşlanmaktan ileri gelen Arterioskklerose ve diğer bazı yaşlılık hastalıklarına şifalı olmasını sağlar.
Bikarbonatların etkisi : Esas itibarı ile bir suya tam anlamı ile karbonatlı su diyebilmek için bunun bir gramdan fazla münhal madde hatta bir kısmında bir gramdan fazla CO2 bulunması gerekir.Fakat bazı karbonatlı sıcak sular da vardır ki,bunlarda serbest CO2 miktarı azdır.Bu sularda özellikle (NaHCO3=) Natrium bikarbonat’ın varlığı önemlidir.Havza Kaplıca suyunda bu maddeden bir litrede 0.366 gram vardır.Az hamızı karbonlu (litrede 0.044 gram) bir su olduğuna göre de Havza Kaplıcaları Almanya’nın dünyaca ünlü Betrich ve Schulzbach suları derecesine yaklaşır.
Bu sular içme kürlerinde kullanılır.Bu sayede Havza Kaplıcalarının:
- Fazla hazımsızlıktan gelen her çeşit mide hastalığına
- Mide iltihaplarına
- Sindirim bozukluklarına
- Safra taşı rahatsızlıklarına karşı şifalı olma özelliği vardır.
Radyoaktivitenin etkisi : Her suda radyoaktivite vardır.Yalnız değişen bunun miktarıdır.Nitekim kaplıca sularının çoğunda radyoaktivitenin miktarı o kadar aşağıdır ki,bu konuda kabul edilen ölçülere göre bunların çoğunu bu guruba sokmak mümkün değildir.Bununla beraber radyoaktivitesi “1-2 mach” arasında değişen sularda etkisi başka maddelere atfedilemeyecek bazı tedavi edici özellikler görülmektedir.Havza kaplıca suyu radyoaktivitesi bir litrede bir saat hesabı ile “6.2 Eman”dolayında olması nedeniyle bu etkin tedavi edici özelliklere sahip kaplıca suları arasına girer.
Havza Kaplıcaları,radyoaktivite özelliğinden ötürü:
- Romatizma hastalıklarına
- Diz,kalça,boyun ve bel kireçlenmelerine
- Kırık-çıkık sekellerine
- Ortopedik ameliyat sonrası nekahet dönemlerinde
- İchias
- Nikris (Gut)
- Kadın hastalıklarına (Üreme organı iltihaplarına)
- Şeker hastalığına
- Solunum yolu nezlelerine
- Bağırsak ve Böbrek hastalıklarına
- Cilt hastalıklarına
- Strese karşı şifalıdır.[1]
Havza Kaplıcaları bu hastalıkların yanı sıra:
İnhalasyon uygulaması(Su buharının solunması) yöntemi ile:
- Müzmin üst solunum yolu iltihapları
- Alerjik burun içi iltihapları
- Müzmin larenjit ve farenjit
- Nefes darlığı yapan Akciğer hastalıkları
- Bronş genişlemesi,Astım
İçmece uygulamaları(mineralli suyun içilmesi) yöntemi ile:
- Mide ve bağırsak hastalıkları
- Hazımsızlık
- Safrakesesi tembelliği
- Müzmin kabızlık
- Kalın bağırsak spazmları
- İdrar yolunun müzmin iltihaplarının tedavisinde de etkili ve yararlıdır.
(1) Doç. Dr. Kerim Ömer ÇAĞLAR “Havza Kaplıcaları ve İçme Suları” Ank.Yük.Zir.Enst.Yay.(1936) s.17-26
