Vad-il Cavz yani Cevizler Vadisidir.Khalkolithik Devirle birlikte başlayan ve birçok uygarlığın izlerini taşıyan Adilcevaz tarihi, 29 Ekim 1923’te kurulan Türkiye Cumhuriyeti Devletine bağlı şirin ve köklü bir ilçedir.
Kentin adı Arapça Zatülcevz sözcüğünden türemiştir. Bu isim ilk olarak MS 890 dolaylarında burada kurulan bir Arap/İslam beyliğinin adı olarak görülür. Kentin daha eski olan esas adı Artske veya Artsike'dir. Bu isim muhtemelen Urartu dilindedir. Adilcevaz'ın tarihi oldukça eskiye inmektedir. Bölgede öncelikle Urartular yerleşmiş, daha sonra Asurlular, Persler (MÖ.700), Makedonyalılar (330) buraya egemen olmuşlardır. MS.700 yıllarında Arap akınları buraya yoğunlaşmış, sonraki yıllarda bölge Araplar ile Bizanslılar arasında sürekli savaşlara sahne olmuş ve her iki toplum arasında zaman zaman el değiştirmiştir. Malazgirt Savaşından (1071) sonra da yörede Türkmenlerin egemenliği başlamıştır.Yavuz Sultan Selim'in çaldıran Savaşı'ndan (1514) sonra da Osmanlı topraklarına katılmıştır.1514 yılında Osmanlı hakimiyetine giren Adilcevaz bu tarihten sonra ekonomik ve kültürel açıdan gerileyerek önemsiz bir kasaba niteliğini kazanmıştır. Kent 1916-1918 yılları arasında Ruslar'ın askeri işgali altında kalmıştır.
29 Ekim 1923'te Türkiye Cumhuriyeti'nin kurulmasıyla birlikte yeni bir oluşum sürecine giren idari yapılanmayla beraber, 1926 yılında yapılan idari bir değişiklikle Adilcevaz ilçesi nahiyeye dönüştürülerek Ahlat'a bağlanmıştır. 1929 yılında Bitlis'in Muş'a bağlı bir ilçeye dönüştürülmesine kadar Adilcevaz Bitlis'e bağlıdır. 1929'da Ahlat Van'a bağlanınca Adilcevaz'da Van'a tabii olmuştur. 25 Aralık 1935'te Bitlis'in yeniden il olmasıyla birlikte Ahlat bu ile bağlanır. 1926'dan itibaren 27 yıl boyunca bucak olarak kalan Adilcevaz, 1953 yılında tekrar ilçe haline dönüştürülüp Bitlis iline bağlanmıştır.
Ülke: Türkiye
Coğrafi Bölge: Doğu Anadolu
İl: Bitlis
İlçe nüfusu: 31.746
Şehir nüfusu: 13.945
Köy ve belde nüfusu: 17.801
Nüfus yıl: 2011
Nüfus Kaynak: TÜİK
Yüzölçümü: 1.505 km²
Rakım: 1.650 metre
Koordinatlar 38°48′21″N, 42°44′49″E
Posta kodu: 13500
Alan kodu: 434
Plaka: 13
